ستون فقرات مولکولی و واحد تکرار
نایلون 6 (پلی کاپرولاکتام) با پلیمریزاسیون باز حلقه ε-کاپرولاکتام برای تولید یک پلی آمید خطی که واحد تکرار آن حاوی یک پیوند آمید منفرد (-NH-CO-) و یک فاصله دهنده آلیفاتیک پنج کربنی است تشکیل می شود. ستون فقرات در مقایسه با نایلون هایی که دارای دو کربونیل در هر تکرار هستند، انعطاف پذیر است (به عنوان مثال، نایلون 6،6)، که بر ساختار زنجیره، تا شدن، و بسته بندی کریستالی تأثیر می گذارد. گروه آمید مکان ساختاری پیوندهای هیدروژنی بین مولکولی قوی است - N-H به عنوان دهنده و C=O به عنوان گیرنده عمل می کند - و این پیوندها محرک های اصلی مورفولوژی نیمه کریستالی و استحکام مکانیکی پلیمر هستند.
پیوند هیدروژنی و ساختار زنجیره
پیوند هیدروژنی در نایلون 6 برهمکنش های شبه خطی N-H····O=C را بین زنجیره های همسایه تشکیل می دهد. این فعل و انفعالات باعث ایجاد نظم محلی و تثبیت ساختارهای زنجیره ای چین خورده در لاملاهای کریستالی می شود. از آنجایی که هر تکرار دارای یک آمید است، پیوندهای هیدروژنی پیوندهای یک بعدی را در امتداد محورهای زنجیره ای ایجاد می کند که انباشته شدن زنجیره و تشکیل کریستال را تشویق می کند. تعادل بین پیوند هیدروژنی درون و بین زنجیرهای، تحرک زنجیره و حجم آزاد موجود تعیین میکند که آیا این ماده لاملاهای سفت و بستهبندی شده (بلوریت بالاتر) یا مناطق آمورف بیشتری (بلوریت پایینتر) تشکیل میدهد.
اشکال کریستالی و مورفولوژی
نایلون 6 بسته به تاریخچه حرارتی و پردازش مکانیکی، تغییرات کریستالی متعددی را نشان می دهد. مورفولوژیهای معمولی شامل کریستالهای لایهای است که به شکل اسفرولیتها در نمونههای انبوه کوئنچ شده و کریستالهای فیبریلار بسیار جهتدار در الیاف کشیده شده سازماندهی شدهاند. پیامدهای ساختاری اصلی اشکال مختلف کریستال تغییرات در چگالی، مدول و پایداری ابعادی است. تیغه های کریستالی حوزه های باربر هستند: ضخامت، کمال و جهت گیری آنها به طور مستقیم با استحکام کششی و سفتی مرتبط است.
اسفرولیت ها و لاملاها
هنگامی که نایلون 6 از مذاب تحت شرایط سکون سرد می شود، هسته زایی و رشد شعاعی، کروییت های متشکل از تیغه های انباشته شده را که توسط مناطق پیوندی آمورف جدا شده اند، تولید می کند. اندازه و تعداد اسفرولیت به سرعت سرد شدن و چگالی هسته بستگی دارد. اسفرولیت های کوچکتر و پرتعدادتر به طور کلی چقرمگی را با محدود کردن مسیرهای انتشار ترک بهبود می بخشند.
کریستال های جهت دار در الیاف
در طول چرخش و کشیدن مذاب، زنجیرهها در امتداد محور کشش قرار میگیرند و حوزههای کریستالی به شدت جهتگیری میکنند. کشیدن، هم ترازی زنجیره را افزایش می دهد، شلی زنجیر پیوند آمورف را کاهش می دهد، و ثبت پیوند هیدروژنی بین زنجیره های مجاور را افزایش می دهد - همه اینها به طور قابل توجهی استحکام کششی، مدول و مقاومت در برابر خستگی را بهبود می بخشد.
چگونه پردازش ساختار نایلون 6 را کنترل می کند
پارامترهای پردازش (شرایط پلیمریزاسیون، دمای مذاب، سرعت سرد شدن، نسبت کشش و بازپخت) توزیع وزن مولکولی، رفتار هستهزایی و درجه نهایی بلورینگی را تعیین میکنند. استراتژی های کنترل عملی عبارتند از:
- وزن مولکولی را به طور متوسط افزایش دهید تا درهم تنیدگی و استحکام را بهبود ببخشید، اما از طول بیش از حد که مانع تبلور و پردازش می شود خودداری کنید.
- برای بهبود چقرمگی و مقاومت در برابر ضربه، از کوئنچ سریع از مذاب استفاده کنید تا از اسفرولیت های کوچکتر و محتوای آمورف بالاتر استفاده کنید.
- کشش کنترل شده (کشش) را برای جهت دهی زنجیره ها، افزایش کمال کریستالیت، و افزایش مدول و استحکام کششی اعمال کنید.
- در دمای کمتر از محدوده ذوب آنیل کنید تا امکان تبلور مجدد و رشد لاملاهای ضخیم تر، بهبود پایداری ابعادی و مقاومت در برابر حرارت فراهم شود.
روش های شخصیت پردازی و آنچه که آنها آشکار می کنند
انتخاب ترکیب مناسب از تکنیک های تحلیلی تصویر جامعی از ساختار نایلون 6 از مولکولی تا مقیاس متوسط ارائه می دهد:
- کالریمتری اسکن تفاضلی (DSC) - انتقال شیشه، تبلور سرد و رفتار ذوب را اندازه گیری می کند. برای تخمین درصد بلورینگی و تشخیص انتقال چندشکلی استفاده می شود.
- پراش اشعه ایکس (XRD) - فازهای کریستالی، فاصله شبکه و درجه جهت گیری در الیاف را مشخص می کند. پهنای قله اطلاعات اندازه کریستال را ارائه می دهد.
- طیفسنجی فروسرخ تبدیل فوریه (FTIR) - محیطهای پیوند هیدروژنی را از طریق شکلها و موقعیتهای باند I و II کاوش میکند و امکان ارزیابی نیمه کمی استحکام پیوند را فراهم میکند.
- میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM) / TEM - ساختار کروی، سطوح شکستگی و ضخامت لایهای را هنگامی که با میکروتومی یا اچ ترکیب میشوند، تجسم کنید.
جدول عملی: ویژگی های ساختاری در مقابل نتایج مورد انتظار دارایی
| ویژگی ساختاری | چه چیزی را اندازه گیری کنیم | تاثیر ملک |
| درجه بالایی از جهت گیری زنجیره ای | فاکتور جهت گیری XRD; دوشکستگی | ↑ استحکام کششی، ↑ مدول، ↓ کشیدگی در هنگام شکست |
| لاملاهای بزرگ و منظم | وضوح پیک ذوب DSC. حداکثر وضوح XRD | ↑ دمای انحراف گرما، ↑ مقاومت در برابر خزش |
| کسر آمورف بالا | DSC: مرحله انتقال شیشه ای بزرگتر. آنتالپی ذوب کمتر | ↑ چقرمگی ضربه، ↑ میرایی، ↓ سختی |
اصلاحکنندهها و ترکیبها: پیامدهای ساختاری
افزودنی ها و کوپلیمرها برهمکنش های زنجیره ای و مورفولوژی را تغییر می دهند. رویکردهای رایج شامل عوامل هستهزا برای افزایش نرخ تبلور و تولید اسفرولیتهای ریزتر، نرمکنندهها برای افزایش تحرک آمورف، و تقویتکننده (الیاف شیشه یا کربن) برای افزودن مسیرهای باربر است. هر اصلاحکننده تعادل کریستالینیتی، الگوهای پیوند هیدروژنی و رفتار سطحی را تغییر میدهد - بنابراین مشخصههای ساختاری کامل پس از ترکیب ضروری است.
چک لیست طراحی برای مهندسین که با نایلون 6 کار می کنند
- ویژگی های هدف (چقرمگی در مقابل سفتی در مقابل پایداری حرارتی) را تعریف کنید و مسیر پردازش (قالب گیری تزریقی، اکستروژن، ریسندگی الیاف) را انتخاب کنید که مورفولوژی کریستالی مناسب را ایجاد کند.
- کنترل وزن مولکولی و شیمی گروه نهایی در طول پلیمریزاسیون برای تنظیم سینتیک کریستالیزاسیون و ویسکوزیته مذاب.
- از راهبردهای خنکسازی و هستهزایی کنترلشده برای مهندسی اندازه و توزیع اسفرولیت برای بهبود خواص شکست استفاده کنید.
- در صورت لزوم از پس پردازش (کشیدن، بازپخت) برای دستیابی به جهت گیری بالاتر یا لاملاهای متبلور مجدد برای عملکرد ابعادی و حرارتی استفاده کنید.
- پیوندهای ساختار-ویژگی را با DSC، XRD، FTIR، و میکروسکوپ به عنوان بخشی از اعتبار سنجی تولید و تجزیه و تحلیل خرابی بررسی کنید.
نکات عملی پایانی
درک ساختار نایلون 6 به معنای پیوند شیمی (تکرار آمید)، برهمکنش های فوق مولکولی (پیوند هیدروژنی) و مورفولوژی ناشی از پردازش (کریستالیت ها، اسفرولیت ها، جهت گیری) است. برای مهندسان و دانشمندان مواد، عملیترین رویکرد این است: (1) شناسایی ویژگی حیاتی برای بهینهسازی، (2) انتخاب اهرمهای پردازش و فرمولبندی که بلورینگی و جهتگیری را در جهت دلخواه تغییر میدهند، و (3) اعتبارسنجی با تکنیکهای مشخصسازی مکمل. تغییرات کوچک در سرعت خنکسازی، هستهزایی یا نسبت کشش اغلب تغییرات بزرگتری در عملکرد ایجاد میکنند، زیرا نحوه بستهبندی پیوندهای هیدروژنی و زنجیرهها را در مقیاس نانو تغییر میدهند.
